Cây huỳnh đệ hay còn gọi là cây kim hương đằng, có tên khoa học là Pentalinon luteum, có nguồn gốc xuất xứ từ Đông Bắc nước Mỹ. Là loại hoa thân leo, thường bám trụ vào hàng rào, cổng nhà, mái hiên, khung sắt cọc gỗ,… thành từng giàn. Ngày nay, người ta thường trồng huỳnh đệ trên sân thượng để thanh lọc không khí, lấy bóng mát, làm đẹp cho không gian sống. Nếu bạn cũng ưa thích loại hoa này thì hãy tham khảo thông tin về đặc điểm, cách trồng cũng như chăm sóc huỳnh đệ trong bài viết sau đây.
Đặc điểm cây huỳnh đệ
Đặc điểm hình thái
Huỳnh đệ là cây bụi leo, chiều dài từ 5 – 10m, phần thân già hóa gỗ cứng, thân non có màu xanh và chuyển màu nâu xám khi về già. Phần thân thường có nhựa mủ, dẻo dai và chắc khỏe.
- Lá cây hình trứng, chiều dài lên đến 15cm, đỉnh lá nhọn, mép lá nguyên, mặt lá trên xanh bóng. Cây hoa huỳnh đệ thuộc loại lá đơn, mọc đối.
- Hoa có màu vàng rực rỡ, kích thước to, mỗi bông có 5 cánh, dạng cái phễu, cuống hoa màu xanh, kích thước dài. Nhị và nhụy hoa nằm sâu phía trong tràng.
- Quả và hạt: Quả cây huỳnh đệ thường xuất hiện khi hoa tàn, dạng nang có gai, ít hạt. Hạt màu nâu và có thêm chùm lông trắng trên đầu.
Đặc điểm sinh thái
Cây hoa huỳnh đệ có tốc độ sinh trưởng nhanh, cây không kén đất, phát triển được cả trên đất cằn cỗi, khả năng chịu nắng, chịu nhiệt tốt, không chịu được ngập úng. Là loại hoa ưa nắng toàn phần, ở những nơi râm mát cây cho tỉ lệ sống thấp hoặc thân cành còi cọc, ít nở hoa.
Cách trồng cây huỳnh đệ trên sân thượng
Cây huỳnh đệ hoàn toàn có thể sinh sống ở vị trí cao như sân thượng, nếu bạn trồng mà cây không sinh sôi, phát triển là do trồng chưa đúng cách, ít chăm sóc hoặc chưa chuẩn kỹ thuật.
Người ta thường nhân giống huỳnh đệ bằng gieo hạt hoặc giâm cành. Tuy nhiên, phương pháp giâm cành được áp dụng phổ biến hơn, bởi cây sẽ sinh trưởng nhanh, khỏe mạnh, ít sâu bệnh hại.
Đối với việc trồng huỳnh đệ tại nhà với số lượng ít, bạn nên mua cây giống được bán sẵn nhằm tiết kiệm thời gian, công sức vừa có thể chọn lọc được giống huỳnh đệ theo ý muốn.
Chuẩn bị chậu trồng cây
Chậu trồng huỳnh đệ cần có kích thước lớn hơn 50cm, có lỗ thoát nước nhằm đảm bảo cây không bị ngập úng dẫn đến thối rễ. Ngoài ra, bạn có thể tận dụng thùng xốp, bao xi măng, xô để trồng cây.
Chuẩn bị đất trồng
Trồng cây trên sân thượng với số lượng ít, bạn nên mua đất trồng có sẵn tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp như là đất tribat – Đây là loại đất sạch, đã qua xử lý. Bạn chỉ cần đổ đất vào chậu và trồng trực tiếp.
Bên cạnh đó, bạn có thể lấy đất thông thường nhưng để cây huỳnh đệ phát triển tốt nhất bạn cần xử lý đất này bằng vôi bột để khử trùng và trộn thêm 4 – 5kg phân chuồng hoai mục hay phân trùn quế cùng với vỏ trấu hoặc xơ dừa giúp tăng hàm lượng dinh dưỡng cho đất và giúp đất tơi xốp, thoát nước tốt. Nếu chọn đất thường, bạn cần chuẩn bị đất trước khi trồng ít nhất một tháng và cần phơi ải chúng trước khi cho vào chậu.
Khi đã có đất đạt tiêu chuẩn, đổ đất vào 2/3 chậu trồng, rồi đào hố trồng với kích thước lớn hơn bầu ươm.
Tiến hành trồng
Cách trồng cây huỳnh đệ cũng giống như trồng các loại cây thân leo khác, khá đơn giản.
Lột bỏ vỏ bầu ươm bằng nilong, đặt cây con vào chính giữa hố, lấp đất cao hơn bầu ươm, dùng tay nén chặt đất xung quanh gốc. Trồng xong, thực hiện tưới nước ngay (Chú ý, tưới nước dạng phun sương nhẹ nhàng, tránh tưới mạnh làm cây nghiêng ngả và ảnh hưởng đến rễ, cũng như cành lá của cây). Sau trồng, có thể đặt chậu cây vào nơi râm mát, cho đến khi cây “hồi sức”, rễ bám xuống đất và phát triển hoặc thiết kế lưới che không cho ánh nắng trực tiếp chiếu vào khiến cây khô héo, sốc nhiệt.
Kỹ thuật chăm sóc cây huỳnh đệ đúng chuẩn
So với những loại cây cảnh thân leo khác, cây hoa huỳnh đệ rất khỏe, sức sống mạnh mẽ, ít tốn công chăm sóc, phù hợp cho những gia đình bận rộn. Tuy nhiên, để sở hữu một giàn cây hoa huỳnh đệ tươi tốt, sai hoa, mỗi ngày bạn nên dành một chút thời gian chăm cây.
Tưới nước
Cây huỳnh đệ không chịu được ngập úng, vì thế, lượng nước tưới mỗi ngày cần vừa đủ. Những ngày nắng nóng, nhiệt độ cao, bạn nên tưới cho cây 2 lần/ngày vào sáng sớm và chiều đã râm mát. Còn những ngày trời râm mát, số lần tưới có thể chỉ 1 lần hoặc 2 – 3 ngày mới tưới 1 lần, tuy nhiên, không để đất quá khô sẽ khiến cây bị héo. Và ngược lại, ngày mưa, bạn có thể ngưng tưới nước, tránh cung cấp thừa nước làm rễ cây bị thối rữa.
Bón phân
3 năm đầu mới trồng là giai đoạn cây đang phát triển mạnh nhất, mỗi năm cần bón cho cây khoảng 2 – 3kg phân NPK hoặc phân vi sinh, phân chuồng hoai mục. Số lượng phân này được chia đều thành 4 – 5 lần, mỗi lần cách nhau từ 3 – 4 tháng.
Những năm tiếp theo, tùy thuộc vào sự sinh trưởng của cây mà có lượng phân bón phù hợp. Tránh cung cấp quá nhiều hoặc quá ít, ảnh hưởng đến cây phát triển.
Cắt tỉa cành
Việc làm này cũng cần được thực hiện đối với cây hoa huỳnh đệ, bởi cành, lá quá nhiều cũng khiến chất lượng hoa giảm sút và chất dinh dưỡng bị phân tán khiến cây còi cọc, phát triển kém. Sau mỗi mùa hoa, bạn cần cắt tỉa bớt những cành nhỏ, cành già chỉ để lại những cành khỏe mạnh, mập mạp.
Phòng trừ sâu bệnh
Định kỳ 1 – 2 thàng/lần cần nhặt bỏ lá vàng, cành sâu bệnh, cành khô. Đồng thời, quan sát những biến đổi trên cây, nhận biết bệnh nhằm lấy thuốc phun kịp thời.
Như vậy, cách trồng và chăm sóc cây huỳnh đệ khá đơn giản, chỉ cần áp dụng các bước trên, chẳng mấy chốc bạn sẽ có ngay giàn huỳnh đệ tươi tốt, nở nhiều hoa tô điểm cho sân thượng của gia đình thêm đẹp và sang trọng.
