Công Nghệ Chỉnh Sửa Gen: Đột Phá Cho Ngành Cây Cảnh và Nông Nghiệp Bền Vững Tại

Công Nghệ Chỉnh Sửa Gen: Đột Phá Cho Ngành Cây Cảnh và Nông Nghiệp Bền Vững Tại Việt Nam

Trong bối cảnh ngành nông nghiệp toàn cầu đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ, công nghệ chỉnh sửa gen – đặc biệt là công nghệ CRISPR/Cas9 – nổi lên như một công cụ đột phá giúp nâng cao năng suất và chất lượng cây trồng, vật nuôi. Đối với lĩnh vực cây cảnh tại Việt Nam, đây là cơ hội vàng để tạo ra những giống cây mới độc đáo, kháng sâu bệnh, thích nghi môi trường tốt và có giá trị thẩm mỹ cao. Tuy nhiên, việc thiếu khung pháp lý rõ ràng đang cản trở tiềm năng phát triển của công nghệ này.

Cơ Hội Vàng Cho Giới Nghiên Cứu Và Doanh Nghiệp Cây Cảnh

GS.TS Lê Huy Hàm, nguyên Viện trưởng Viện Di truyền Nông nghiệp và hiện là Chủ nhiệm Chương trình Khoa học và Công nghệ cấp Quốc gia về Công nghệ sinh học, nhận định rằng Việt Nam không hề thua kém thế giới về năng lực nghiên cứu, nhưng lại thiếu một hành lang pháp lý phù hợp. Dù đã làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến của công nghệ CRISPR/Cas9 – công nghệ cắt và chỉnh sửa gen chính xác bậc nhất hiện nay – Việt Nam vẫn chưa có tên trong danh sách các quốc gia sở hữu sáng chế, trong đó Trung Quốc và Hoa Kỳ chiếm tới 86% số bằng sáng chế toàn cầu.

Từ năm 2012 đến nay, tại Việt Nam đã có hàng chục đề tài nghiên cứu về chỉnh sửa gen mang lại kết quả tích cực như: tạo giống lúa chịu mặn, kháng bệnh bạc lá; đậu tương kháng bệnh phấn trắng; cà chua có hàm lượng đường và axit amin cao hơn; ngô tăng số hàng hạt… Tất cả đều sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen nhưng hoàn toàn không mang ADN ngoại lai. Và điều này cũng đồng nghĩa rằng, về mặt sinh học, đây không phải là GMO – sinh vật biến đổi gen theo định nghĩa truyền thống.

Lỗ Hổng Pháp Lý Làm “Chùn Bước” Nghiên Cứu

Tuy không tạo ra protein lạ hay vật liệu ngoại lai, các sản phẩm chỉnh sửa gen tại Việt Nam hiện vẫn bị xếp chung với nhóm GMO do định nghĩa trong Luật Đa dạng sinh học. Điều này khiến các nhà khoa học phải trải qua quy trình đánh giá an toàn sinh học kéo dài và tốn kém, dẫn đến việc sản phẩm không thể bước ra khỏi phòng thí nghiệm và thương mại hóa.

Việt Nam từng đầu tư hàng trăm tỷ đồng cho nghiên cứu giống cây biến đổi gen nhưng không thành công trong ứng dụng thực tiễn vì rào cản pháp lý. Nếu tình trạng này tiếp diễn, rất có thể chúng ta sẽ tiếp tục bỏ lỡ cơ hội vươn lên làm chủ công nghệ then chốt định hình nền nông nghiệp và ngành cây cảnh hiện đại.

Áp Dụng Chỉnh Sửa Gen Vào Ngành Cây Cảnh – Xu Hướng Tất Yếu

Trên thế giới, chỉnh sửa gen đang được ứng dụng rộng rãi trong phát triển giống cây trồng và vật nuôi. Tính đến năm 2025, đã có hơn 10 giống cây chỉnh sửa gen như cà chua giàu GABA, cải dầu kháng thuốc diệt cỏ, chuối không hóa nâu… cùng với bò chịu nhiệt và các giống cá tăng trưởng nhanh được thương mại hóa thành công.

Đối với ngành cây cảnh, tiềm năng áp dụng công nghệ chỉnh sửa gen là rất lớn: từ tạo màu sắc hoa lạ, thay đổi hình dạng lá, rút ngắn thời gian ra hoa, giúp cây kháng sâu bệnh mà không cần sử dụng quá nhiều thuốc bảo vệ thực vật – nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng và khắt khe của thị trường trong và ngoài nước.

Tương Lai Nào Cho Công Nghệ Sinh Học Trong Ngành Cây Cảnh Việt?

Để không bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua công nghệ, giới chuyên gia và các doanh nghiệp trong lĩnh vực cây xanh – cây cảnh tại Việt Nam cần được tiếp sức thông qua chính sách đổi mới pháp lý, đơn giản hóa quy trình đánh giá an toàn sinh học và công nhận tính khác biệt khoa học giữa GMO và sản phẩm chỉnh sửa gen.

Việc sớm hoàn thiện khung pháp lý không chỉ giúp thương mại hóa thành công các dòng cây cảnh mới, mà còn góp phần đưa Việt Nam trở thành trung tâm nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sinh học hàng đầu khu vực trong lĩnh vực nông nghiệp chất lượng cao và cây cảnh độc đáo.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *